De Golden Age of Piracy vs. Online Bootlegging
In vergelijking met het tijdperk van de Golden Age of Piracy is online bootlegging relatief tam geworden. Moderne piraten hoeven niet bang te zijn voor het schavot en als ze scheurbuik hebben, heeft dat waarschijnlijk niets te maken met illegale tv-series op hun harde schijf. Maar er zijn plaatsen op de wereld waar het internet zwaar beperkt is en ongecensureerde toegang tot de digitale wereld alleen mogelijk is via verborgen smokkelnetwerken. Deze netwerken, die het risico lopen op gevangenisstraf of erger, brengen hun klanten de actueelste memes en Hollywood-blockbusters op schijven en USB-sticks en creëren zo een ondergrondse offline internet.
Ongecensureerde digitale toegang in beperkte regio’s
De ongelijke adoptie van internet wereldwijd is deels verantwoordelijk voor deze situatie. In het jaar 2000 was slechts 5,8 procent van de wereldbevolking verbonden met het wereldwijde web, waarvan 43 procent van de Amerikaanse bevolking. Twee decennia later was in 2020 slechts 60 procent van de wereld online, vergeleken met 91 procent in de Verenigde Staten. Dit komt echter niet omdat mensen in deze gebieden geen internet willen. Deze hiaten op de kaart zijn meestal het gevolg van armoede, afgelegen locaties, corruptie en opzettelijke onderdrukking van informatie door lokale autoriteiten.
Digitale smokkelnetwerken: Het creëren van een ondergrondse offline internet
Dankzij de ontwikkeling van compacte, duurzame en draagbare opslagapparaten zoals USB-sticks kan digitale media overal naartoe worden gebracht waar mensen kunnen komen. Hoewel details schaars zijn vanwege het gevaar dat ermee gepaard gaat, melden veel Noord-Koreaanse vluchtelingen dat ze voordat ze het land verlieten, naar illegaal Westers materiaal hebben gekeken, zoals films als James Bond, Titanic of Pretty Woman. De straffen voor het in bezit hebben van Russische of Bollywood-films kunnen resulteren in drie jaar dwangarbeid, maar het in bezit hebben van verboden materiaal uit Amerika of Zuid-Korea kan leiden tot een veel langere gevangenisstraf of zelfs executie. Desondanks weerhouden deze strenge regels mensen er niet van om toegang te krijgen tot de inhoud die ze willen.
Het opkomende fenomeen van offline internet in Cuba
Een van de best gedocumenteerde digitale smokkelnetwerken is het “paquete semanal” in Cuba. Cuba kreeg pas in september 1996 zijn eerste internetverbinding, maar de inspanningen om de bevolking te verbinden hebben jarenlang stilgestaan. De zwakke economische situatie, de gevolgen van het uiteenvallen van de Sovjet-Unie en de Amerikaanse embargo maakten het moeilijk om de benodigde infrastructuur en hardware te verkrijgen. In 2012 gebruikte slechts 21 procent van de Cubanen internet, terwijl dat percentage voor de Dominicaanse Republiek in hetzelfde jaar op 43 procent lag.
Met de legalisatie van de aankoop van persoonlijke computers zonder vergunning in 2008 bloeide de markt voor internationale media op. Satellietontvangers werden gemakkelijker verkrijgbaar en werden soms verborgen in nepwatertanks op daken. Digitale opslag werd goedkoop, duurzaam en compact, waardoor het verspreiden van ongecensureerde media uit de Verenigde Staten en andere landen eenvoudig werd door middel van het uitwisselen van USB-sticks. Sindsdien wordt het “paquete semanal” wekelijks verspreid in Cuba, met een continu bijgewerkte selectie van films, muziek, software, nieuws, internetvideo’s en zelfs advertenties voor lokale bedrijven. Politiek en pornografie zijn echter opvallende uitzonderingen vanwege de risico’s die daaraan verbonden zijn.
Het opkomende fenomeen van offline internet in Cuba
Het Havana Street Network, ook bekend als s-net, is een voorbeeld van een lokaal netwerk in Cuba dat werd gecreëerd door technisch onderlegde Cubanen. Ze legden kabels van dak naar dak en gebruikten routers en computers als nodes in een mesh-netwerk zonder centrale server. Op dit netwerk dat geen directe verbinding met de buitenwereld had, waren forums, blogs, sociale media, video streaming, restaurantrecensies en lokaal gehoste kopieën van externe sites zoals Wikipedia beschikbaar. Sommigen gebruikten het zelfs om gehackte versies van online games te spelen. Hoewel s-net strenge regels handhaafde om overheidsinmenging te voorkomen, was het netwerk uiteindelijk geïntegreerd in het door de staat beheerde systeem.
De toekomst van internettoegang in Cuba en elders
Hoewel de Cubaanse overheid officieel toegang tot internet heeft uitgebreid als onderdeel van haar ontwikkelingsstrategie, heeft de opkomst van legale internettoegang de rol van digitale smokkelnetwerken verminderd. Vanaf 2021 had 71 procent van de Cubanen enige vorm van internettoegang, en de toegang wordt steeds goedkoper en gemakkelijker. Uiteindelijk zal dit de standaardmanier worden om films en muziek uit het buitenland te verkrijgen, in plaats van illegale kopieën op straathoeken te kopen.
Conclusie
Terwijl online bootlegging over het algemeen tam lijkt in vergelijking met de Gouden Eeuw van piraterij, zijn er wereldwijd plaatsen waar internettoegang sterk beperkt is en mensen zich wenden tot verborgen netwerken om ongecensureerde toegang tot digitale inhoud te krijgen. Dit is vaak het gevolg van armoede, afgelegen locaties, corruptie en de bewuste onderdrukking van informatie door lokale autoriteiten. Het gebruik van draagbare opslagapparaten zoals flashdrives maakt het mogelijk om digitale media overal naartoe te brengen. Het “paquete semanal” in Cuba en het Havana Street Network zijn voorbeelden van dergelijke smokkelnetwerken. Hoewel de toegang tot internet in deze gebieden langzaam verbetert, zal de ondergrondse offline internetwereld waarschijnlijk blijven bestaan zolang er gebieden zijn met beperkte internettoegang.