De Franse reparatie-index is op 1 januari 2021 in werking getreden. Een wereldprimeur, het is van toepassing op 5 productcategorieën: smartphones, laptops, wasmachines, tv’s en grasmaaiers.

De index, die deel uitmaakt van de anti-afvalwet, had twee doelen: consumenten op het moment van aankoop informeren over de repareerbaarheid van een product en fabrikanten ertoe aanzetten meer repareerbaar product te verkopen om hun score te verbeteren. Hoewel deze index een belangrijke mijlpaal is voor het recht op reparatie in Europa, kwam deze niet zonder beperkingen – van zelfverklaarde scores tot een gebrek aan transparantie.

Daarom besloot het Franse campagnelid HOP om de uitkomsten van de index te analyseren, hoe deze reparateurs beïnvloedt en hoe consumenten erover denken. De resultaten werden gedeeld in een rapport dat hier te bekijken is.

Hieronder volgt een samenvatting van de bevindingen:

Een index die goed wordt waargenomen door consumenten, maar ongelijk wordt weergegeven op producten

De meerderheid van de door HOP ondervraagde consumenten (55%) wist van de reparatie-index, wat opmerkelijk is gezien de recente implementatie ervan, en driekwart van degenen die de index zagen tijdens het kopen van een nieuw product, zeiden dat ze er rekening mee hielden.

Dit benadrukt de invloed van de index op de keuze van de consument. Maar om echt effectief te zijn, zijn enkele verbeteringen nodig.

Iemand die bijvoorbeeld op zoek is naar een nieuwe smartphone, heeft veel meer kans om reparatiecijfers te vinden dan iemand die een laptop koopt, omdat ze meer door de index worden gedekt. Om dit aan te pakken is een strengere controle op de verspreiding en de weergave van de scores op alle productcategorieën nodig. Bovendien maakt een gebrek aan “differentiatie” tussen modellen binnen een productcategorie het voor consumenten minder gemakkelijk om te kiezen.

Van alle productcategorieën blijven modellen met een lage kwaliteit (tussen 2 en 3,9/10) en zeer laag (minder dan 1,9) marginaal. Dit betekent niet noodzakelijkerwijs dat de meeste producten repareerbaar zijn, maar meer dat de huidige berekeningsmethode er niet in slaagt om voldoende onderscheid te maken tussen producten en zeer lage kwaliteiten te geven aan degenen die niet kunnen worden gerepareerd.

Ook de ambitie van de index verschilt per categorie. Omdat wasmachines en grasmaaiers al de neiging hebben om hoge kwaliteiten te hebben, hebben fabrikanten niet het gevoel dat ze extra inspanningen hoeven te leveren.

Meer transparantie en strengere controles zijn nodig

Om ervoor te zorgen dat consumenten deze tool volledig kunnen omarmen, beveelt HOP aan:

• om de toegang tot het gedetailleerde berekeningsraster verplicht te stellen (en niet alleen de samenvatting)
• de rechtvaardiging van de kwaliteiten verplicht te stellen voor fabrikanten door alle toezeggingen en acties achter elk van de punten beschikbaar te stellen
• om een website te maken met alle scores

Deze maatregelen zouden niet alleen een beter inzicht in de index van de consumenten mogelijk maken, maar zouden ook een grotere controle door de Franse autoriteiten ondersteunen.

Inderdaad, toen HOP onafhankelijke scores uitvoerde op 6 producten (3 smartphones, 2 laptops en een tv) van verschillende merken, ontdekte het dat op één product na alle kwaliteiten die ze bedachten lager waren dan de cijfers die door fabrikanten werden opgegeven. Voor drie geanalyseerde producten waren de verkregen kwaliteiten 15% lager dan de aangegeven kwaliteiten. Een van de belangrijkste criteria die vaak overgewaardeerd worden, is de beschikbaarheid van reserveonderdelen die nodig zijn om te repareren.

Het beoordelingssysteem ambitieuzer maken

Over het algemeen zijn de meeste weergegeven cijfers vrij goed (tussen 6 en 8/10). Om de werkelijke repareerbaarheid van producten weer te geven, beveelt HOP een herziening van het scoresysteem aan door de weging van de verschillende criteria in twijfel te trekken. Hoewel een zeer lage score op een criterium zoals demontage, beschikbaarheid of kosten van reserveonderdelen betekent dat reparatie bijna onmogelijk is, zorgt het huidige beoordelingssysteem ervoor dat een product nog steeds een behoorlijke kwaliteit krijgt, ondanks dat het slecht presteert op de bovenstaande criteria. Dit wordt mogelijk gemaakt door het systeem dat fabrikanten in staat stelt om hun slechte cijfers op bepaalde criteria te “compenseren” door het veel beter te doen op andere.

Maar als een product niet kan worden gedemonteerd, wat heeft het dan voor zin om reserveonderdelen beschikbaar te hebben? Omgekeerd, kan een product een fatsoenlijk cijfer krijgen als de fabrikant geen reserveonderdelen beschikbaar stelt aan consumenten of onafhankelijke reparateurs?

Om een beter onderscheid tussen producten te kunnen maken, stelt HOP bovendien voor om sommige criteria en subcriteria ambitieuzer te maken, zoals:

• Evalueer de gemakkelijke toegang tot reparatie-informatie (naast beschikbaarheid)
• Baseer de prijscriteria op het duurste onderdeel
• Evaluatie van onderdeelkoppeling en serialisatie

Deze inzichten over de Franse reparatie-index zijn ongelooflijk nuttig in een tijd waarin de EU kijkt naar het ontwikkelen en implementeren van een Europese reparatie-index. Toch schiet het huidige ontwerp dat we hebben kunnen zien tekort op veel van de hier geschetste kwesties, zoals het gewicht van bepaalde criteria versus andere en het ontbreken van een prijscriterium dat het nut van de index voor consumenten drastisch zou verminderen.

Daarom hebben we uw hulp nodig om druk uit te oefenen op de EU.