Zonder dat we erbij stilstaan, geven we behoorlijk veel over onze identiteit bloot op het internet. Overheidsorganisaties, onze internetproviders maar ook bedrijven kijken mee en proberen zoveel mogelijk informatie over ons te verzamelen. Mensen denken maar al te vaak: dat overkomt mij toch niet. Maar is dat wel zo?
Door alles wat er tegenwoordig op het internet mogelijk is, is er een ware online wereld ontstaan waarin alle burgers hun eigen identiteit hebben. Door alle profielen die we hebben op sociale media, alle websites die we bezoeken en alle acties die we uitvoeren op het internet, laten we echter behoorlijk veel digitale sporen na die informatie weergeven over wie we zijn en wat onze hobby’s en interesses zijn.
Die informatie is interessant voor verschillende organisaties en bedrijven. De overheid wil weten waar burgers mee bezig zijn, onze internetprovider wil weten wat voor klanten ze mee te maken hebben en bedrijven willen meer informatie over je hebben om daar doelgerichte marketingcampagnes op af te stellen. Als onwetende burger zou je kunnen stellen: “Ik heb toch niets te verbergen”. Iedereen heeft echter het recht om zich te verbergen, het recht op privacy. En met name onze online privacy wordt veel vaker geschonden dan we denken.
De inlichtingendienst van de overheid, ook wel de AIVD genoemd, mag namelijk gericht data verzamelen van internetgebruikers. Hoewel dat kan gaan om onschuldige informatie als welke Netflixseries je kijkt of welke websites je bezoekt, gaat het alsnog om privéinformatie. Maar de overheid kan – en mag – verder gaan. Door de invoering van de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv), mogen inlichtingendiensten nu ook internetverkeer direct gaan aftappen via de kabel. Alle internetdata van miljoenen Nederlanders komt zo bij de overheid terecht. Er moet dan wel een directe aanleiding voor zijn, zoals een gevaar voor de overheid.
Ook je internetprovider kan meekijken met wat je op het internet uitspookt. Je hebt namelijk een IP-adres, wat eigenlijk je online identiteitsnummer is. Dat IP-adres is gekoppeld aan een database waarmee gegevens worden verzameld. Hoewel er strikte regels zijn over wat wel en wat niet mag worden opgeslagen, kan een internetprovider vrijwel altijd meekijken met wat je doet. Dat geldt ook voor bedrijven, die dankzij cookies een profiel van elke internetgebruiker kunnen maken waar advertenties gericht op worden afgesteld. Als jij websites zoekt naar vakanties naar Bali, is de kans groot dat je bij de volgende website automatisch advertenties over vakanties naar Bali te zien krijgt. Sommige consumenten waarderen dat, maar wie vervolgens bijvoorbeeld vliegtickets gaat kopen kan de nadelen ervaren: de prijs voor vliegtickets naar Bali ligt ineens een stuk hoger, omdat de kans dat jij ze gaat kopen aannemelijk is.
Gelukkig kan je je beschermen tegen bespionerende overheden en stiekeme marketingcampagnes. De beste manier om je internetverkeer af te grendelen en te voorkomen dat je gegevens worden opgeslagen is via een virtueel privé netwerk of in het engels ook wel een virtual private network. Dankzij een VPN kunnen buitenstaanders niet meekijken, kunnen eventuele hackers niet in je systeem, en is je privacy gewaarborgd. Mocht de overheid via een kabel internetverkeer aftappen, dan wordt het een lastiger verhaal. Maar om het zover te laten komen, moet je het wel heel bont maken.